Een huis van stro en leem

Door Dorien

Niet zo gangbaar misschien, maar met stro bouwen was voor mij eigenlijk het eerste wat vast stond bij de bouw van mijn huis. Hoe meer je erover leert en leest, hoe meer overtuigd je raakt. Althans zo werkte dat dus bij mij 😊. 

Er zijn al heel veel gezellige buren even langs geweest voor een praatje en om een kijkje te nemen, of om wat vragen te stellen. De voornaamste vragen waren:

• Wat inspireerde je om met stro te bouwen?
• Deed de gemeente niet moeilijk?
• Is het wel brandveilig?
• Komt er geen ongedierte in het stro? 

Hieronder ga ik op alles even in. 

Stro is restmateriaal, het is een lokaal product, het geeft een hele goede isolatiewaarde (ca RC 7,5), het is dampopen (dat voelt natuurlijker in mijn beleving), je kunt er heel veel zelf in doen (je hebt dus geen ervaring nodig, het is gewoon proppen – with a little help from my friends – en familie), het is goedkoop, en zo zou ik zelfs nog even kunnen doorgaan. Nadelen? Nah, geloof het niet. Misschien wat aandachtspuntjes bij de bouw zelf. Het mag van bovenaf niet nat worden, het is behoorlijk veel werk om alles netjes ‘strak te scheren´ voor verdere afwerking en het geeft natuurlijk best wat zooi :D. Maar niks wat de pret kon drukken. 

Ik ontdekte stro als bouwmateriaal in ecovillage Sieben Linden in Duitsland, waar ik op uitnodiging van mijn studiebegeleider zo’n 10 jaar geleden even verbleef. Hier wonen mensen in een hele hechte woongroep. Zoveel mogelijk zelfvoorzienend en zoveel mogelijk gebruikmakend van de principes uit de permacultuur. En bovendien erg back to basic. Ze maken wel gebruik van de technologie van nu, bijvoorbeeld zonnepanelen voor hun stroomvoorziening, maar ze vallen ook veelal terug op oude technieken. Hun douchewater komt bijvoorbeeld uit tuinslangen die in composthopen gelust zijn, de warmte die vrij komt bij de vertering verwarmt het water in de slangen. Destijds waren ze bezig met het bouwen van een huis zonder gebruik te maken van elektriciteit. Als experiment. Om te laten zien dat het kan. Dus veel van hun energie ging zitten in het maken van eigen gereedschapsbouwsels, waarmee simpele bouwwerkzaamheden zoals zagen, toch minder inspanning kost dan normaal. Dat huis, net als de andere huizen daar, werd gemaakt van hout, stro en leem. Alle materialen simpelweg aanwezig op eigen land. Eg indrukwekkend. Ik geloof nou niet dat ik toen direct dacht ‘nou kijk, dat wil ik later ook’. Maar het is wel de start geweest. Een erg inspirerende eerste kennismaking. Ook de prachtige warme, aardse uitstraling van het leem in hun huizen en gebouwen is blijven plakken. 

En de gemeente hier? Nee, die deed niet moeilijk. In Nederland is strobouw misschien nog niet zo populair. Al wordt er tegenwoordig in Almere-omgeving ook best wat mee gebouwd, maar in andere landen, waaronder in Duitsland, is het wel iets normaler. Er is dus al veel kennis elders opgedaan. En alle gevraagde bescheiden, waaronder bewijzen over de brandveiligheid, konden netjes geleverd worden. 

Brandveilig dus? Ja, strobouw is brandveilig. Enerzijds zit dat ‘m erin dat de stro tussen het houten frame geperst wordt, en er dus niet heel veel lucht meer bij zit. Maar het zit ‘m voornamelijk erin dat de stro aan beide zijdes luchtdicht wordt afgewerkt. De binnenkant met leem, en de buitenzijde met kalk. En de kalk aan de buitenzijde maakt het geheel overigens ook waterdicht. Niet onbelangrijk. 

En ongedierte in het stro? Stro is geen voedsel voor dieren. Wel zou het een nestplek kunnen zijn. En zolang het stro nog open is, is het in theorie mogelijk. Maar ik maak me niet al te veel zorgen. Er zijn warmere plekjes met meer voedsel te vinden. En eenmaal dicht met leem en kalk, wat inmiddels al bijna zo ver is, is het niet straks meer mogelijk. 

Het bouwen met stro en leem trekt heel veel interesse. Zowel van vrienden, familie en kennissen, als van totaal onbekende vrijwilligers. Ik had een oproepje op facebook gedaan wie zou willen komen helpen en ik denk dat ik meer dan 40 reacties heb gehad! Ik vind het heel gezellig, om met een combi van lieve bekenden en geïnteresseerde vrijwilligers  mijn huis te bouwen als een soort coproductie. Uiteraard heb ik ook gewoon een aannemer erbij. Joris Straatmeijer, van Groenluik, zorgt ervoor dat mijn huis netjes veilig en stabiel wordt gebouwd en hij adviseert bij zaken die ik zelf kan oppakken. Erg prettig hoe Groenluik als aannemerspartij ruimte biedt voor een combi tussen zelfbouw en een professionele aanpak. Voor de stro had ik een aparte aannemer: Wouter Klijn. Hij heeft zich gespecialiseerd in het bouwen met stro (zie de foto waar moeders en tante die soep opwarmen voor alle hulpen).

En ook voor de kalk (Ludwig Lüschen) en leem (Anne Eichhorn) heb ik aparte vaklieden, én de ruimte om samen te werken met eigen mensen. Ook mijn lieve nichtjes beheersen inmiddels de kneepjes van het vak (zie foto links). 

Ik zal in het voorjaar een keer een openhuisdag houden. Dan kan iedereen langskomen om een kijkje te nemen hoe het geworden is. Uiteraard ben je nu ook al welkom om eens aan te waaien, ik ben regelmatig aan het bouwen. 

En hoop hier snel te kunnen komen wonen! MP 49. 

Groetjes Dorien